Razgovarala: Razgovarala: Ajsela MEKIĆ
SARAJEVO, 20. NOVEMBRA (ONASA) – Načelnik Opštine Kotor Varoš Zdenko Sakan u intervjuu za Agenciju ONASA govori, između ostalog, o stanju opštine Kotor Varoš, političkoj i ekonomskoj situaciji opštine, zaposlenosti, te o stanju infrastrukture u opštini…
ONASA: Kako biste ocijenili stanje opštine Kotor Varoš i kakav je kvalitet života?
SAKAN: Opština Kotor Varoš je svrstana u red srednje razvijenih lokalnih zajednica sa tendencijom konstantnog razvoja i napretka. Za našu opštinu se slobodno može reći da ima najnižu stopu nezaposlenosti u Republici Srpskoj (RS) i da predstavlja plodno tlo za strane investitore, prije svega zahvaljujući privrednicima i njihovoj namjeri da proširuju svoje proizvodne pogone, ali i opštinskoj upravi koja im je omogućila određene povlastice. S ponosom možemo reći da je Kotor Varoš centar obućarske industrije u Republici Srpskoj i opština koja ima viziju i konkretna zapošljavanja u industriji, uz naglasak na veliki izvoz, što je i orijentacija ukupne ekonomije Republike Srpske. Kotor Varoš je prva opština koja je dostigla i prestigla predratni nivo zaposlenosti u privredi i nastavlja se trend zapošljavanja, tako da možemo reći da je kvalitet života izuzetno dobar.
ONASA: Kakva je politička i ekonomska situacija u opštini Kotor Varoš?
SAKAN: Imamo stabilnu političku situaciju u lokalnom parlamentu, jer skupštinsku većinu čini 21 od 27 odbornika. Pored odbornika Partije demokratskog progresa (PDP) i Srpske demokratske stranke (SDS) u skupštinskoj većini su Demokratski narodni savez (DNS), Socijalistička partija (SP), Stranka demokratske akcije (SDA) i Hrvatska demokratska zajednica (HDZ), čime smo stvorili dobre uslove za kvalitetno odlučivanje o svim pitanjima važnim za život stanovnika naše lokalne zajednice. Jednako tretiramo domaće stanovništvo, povratnike i raseljena lica, a nastojimo da ravnomjerno ulažemo u sve mjesne zajednice. Fokus je stavljen na asfaltiranje puteva i rješavanje komunalnih problema. Ako te poslove rasporedimo ravnomjerno svaka mjesta zajednica će dobiti ponešto i u četvorogodišnjem mandatu možemo mnogo toga da uradimo. Takođe, nastojimo da kroz saradnju sa višim nivoima vlasti (Vlada RS i zajedničke institucije BiH) pokušamo realizovati značajan broj projekata, a jedan od njih je sanacija postojeće zgrade Doma zdravlja i izgradnja novog bloka, koji će biti završen do kraja godine. Budžet opštine je trenutno opterećen otplatom kredita i izdvajanjima za zaposlene u administrativnoj službi i preduzećima i ustanovama čiji je osnivač opština i zato je neophodno smanjti troškove kako bi više novca ostalo za investiranje.
ONASA: Kolika je zaposlenost na području Kotor Varoša i kakve su mogućnosti otvaranja novih radnih mjesta radi zadržavanja mladih ljudi?
SAKAN: Sa svega 22.000 stanovnika i oko 5.200 zaposlenih, mahom fabričkih radnika, Kotor Varoš uz Derventu ima najmanju stopu nezaposlenosti u BiH. Mada se na birou vodi i 2.300 formalno nezaposlenih većina njih žive u inostranstvu, gdje rade na crno. Domaći i strani investitori su nastavili sa proširivanjem proizvodnih kapaciteta. Fabrika obuće Dermal je u novi proizvodni pogon uložila preko dva i po miliona KM i samo u ovoj godini zaposlila preko 100 novih radnika. Obim njihovog poslovanja i zapošljavanja se konstantno povećava, čime se povećava i bruto domaći proizvod, a ujedno se poboljšava i vanjsko trgovinska razmjena. U obućarskoj industriji posebno prednjači fabrika obuće Sportek, koja zapošljava preko 2000 radnika, a završena je izgradnja novog objekta gdje je planirano zapošljavanje još 500 radnika. Sve to kako bi se unaprijedila uspješna saradnja sa dobavljačima i inostranim partnerima. Kotor Varoš je jedna od rijetkih opština u BiH koja ima suficit u izvozu zahvaljujući preduzeću Sim Tehnik, koje je samo u ovoj godini uložilo oko tri miliona KM u nabavku savremene opreme visokog kvaliteta za izradu mašinskih dijelova. Trenutno imaju 235 zaposlena radnika. Da bi u potpunosti zadovoljili sve potrebe, želje i zahtjeve svojih kupaca, u fabrici mašinskih proizvoda “Mehaničke konstrukcije” neprestano poboljšavaju vlastite proizvodne resurse, ulažući u proizvodnju obnovu i modernizaciju proizvodnih postrojenja. Od primarne prerade drveta prije 26 godina, kompanija Fagus danas nastavlja tradiciju staru više od 90 godina i trenutni je lider na tržištu Republike Srpske u proizvodnji prozora i vrata sa stalnom orjentacijom na nove proizvode i nova tržišta, a u okviru “Fagus grupe” posluje osam članica sa preko 350 zaposlenih radnika. Mi realno nemamo problem sa odlaskom mladih ljudi, ali imamo sa radnom snagom, tako da je veliki broj radnika iz susjednih opština koje dolaze na posao u Kotor Varoš. Pored većih preduzeća Opština Kotor Varoš ima dosta malih ugostiteljskih, trgovačkih i privrednih preduzeća koja su značajna za razvoj Opštine.
ONASA: Koliko opština Kotor Varoš doprinosi u razvoju kulture i sporta?
SAKAN: Sa Omladinskom bankom je potpisan dvogodišnji ugovor o realizaciji projekata u vrijednosti od 34.000 KM, a prevashodni cilj je da se poveća učešće mladih u razvoju lokalne zajednice. 20.000 KM budžetskih sredstava smo izdvojili za sedam projektnih prijedloga organizacija civilnog društva /OCD/ i sportskih organizacija. Za finansiranje sportskih klubova iz budžeta opštine za 2017. godinu izdvojeno je 80.000 KM, a odobreno je 33.800 KM za besplatno korištenje sportske dvorane, te dodatnih 4.000 KM za korištenje sale centralne OŠ „Sveti Sava“. Odbornici lokalnog parlamenta su usvojili odluku o kategorizaciji sportova i sportskih organizacija, čiji je cilj stvaranje uslova za brži razvoj sportova sa intenzivnijim učešćem građana, a posebno mladih, te postizanje boljih rezultata i afirmacija sporta u Kotor Varošu. U saradnji sa Centrom za kulturu, sport i informisanje oragnizujemo godišnje preko 20 kulturnih i sportskih manifestacija regionalnog i međunarodnog karaktera, koje doprinose promociji opštine. Rekonstrukcijom kino-sale stvoreni su uslovi za unapređenje društvenog života kroz razvoj i obogaćivanje programskih sadržaja iz oblasti kulture tokom cijele godine i otvorene mogućnosti za uspostavljanje saradnje sa drugim opštinama i gradovima. Sa galerijskim prostorom kino sala je dobila savremen izgled. Dio sredstava namijenjen je i za promociju sadržaja i uspostavljanje međuopštinske saradnje u oblasti kulture, kao i za podizanje institucionalnog kapaciteta Centra za kulturu, sport i informisanje. Organizovanje kulturnih manifestacija, pozorišnih predstava i prikazivanje igranih filmova je sada znatno lakše u ovakvom objektu, a nesumnjivo da veliku korist ima i amatersko stvaralaštvo, kulturno umjetnička društva, udruženja i pojedinci koji djeluju u oblasti kulture.
ONASA: Kakva je turistička ponuda opštine Kotor Varoš?
SAKAN: Prirodni resursi kojim raspolaže opština Kotor Varoš kao što su šume i vode, a posebno izvori bistre pitke vode, pružaju mogućnosti za brži i intenzivni razvoj zimskog i ljetnog turizma. Na pritokama Vrbanje moguće je razviti, u svijetu sve popularniji flaj-fišing i na taj način privući što više turista, zaljubljenika u netaknute prirodne ljepote. Na području opštine postoje pravi prirodni dragulji, kao što su Vilenska vrela, Bobas i jedinstven vodopad Skakavac. Postoji veliki potencijal za razvoj seoskog i planinskog turizma i idealni uslovi za razvoj ekstremnih sportova kao što su paraglajding i planinarenje, pošto su obronci Vlašića neodoljiv izazov koji ne smije ostati neiskorišten. Na području opštine postoji sportska dvorana, fudbalski stadion “Mladost”, kao i tereni za mali fudbal, košarku, odbojku, tenis. Postojeća sportska infrastruktura, čist vazduh i gostoljubivost preduslov su da se veliki broj sportskih ekipa priprema za takmičenja. Idelana lokacija za pripreme sportskih klubova su Hajdučke vode, gdje postoje svi preduslovi za nesmetan rad sportskih klubova. Jedan od osnovnih zadataka svakako je sačuvati prirodu i na tom planu se mora neprekidno raditi, kako na edukovanju korisnika tako i na uređenju terena pogodnih za sve vrste turizma i sportskih aktivnosti, sa obavezom da se prirodni resursi – turistički potencijali privedu namjeni. Opština Kotor Varoš ima pretpostavke da koristeći prirodne resurse i čistu sredinu razvija turizam za šta je neophodno aktivnije promovisati potencijale za razvoj ove grane. Istovremeno, jako je značajno pronaći investitore te se opredijeliti za pronalazak određenih tržišnih niša (izletnički turizam, lovni i ribolovni turizam, seoski turizam, itd.).
ONASA: Da li ste zadovoljni stanjem infrastrukture u opštini Kotor Varoš?
SAKAN: Opšta karakteristika postojeće saobraćajne mreže na predmetnom području grada je da ne postoji adekvatna saobraćajnica u gradu koja bi mogla da prihvati tranzitna kretanja, već se ista odvijaju kroz centar Kotor Varoša i tako doprinose povećanom vremenu putovanja kroz grad. Problemi vezani za prevoz u teretnom saobraćaju pojavljuju se uglavnom zbog toga što ulična mreža nije prilagođena potrebama teretnog saobraćaja, kako po geometrijskim karakteristikama ulica i raskrsnica, tako i po stanju kolovoznog zastora. Kako sav teretni saobraćaj prolazi kroz uže urbano jezgro, evidentan je problem nedostatka obilaznice koja bi preuzela teretni saobraćaj. Takođe postoje određeni problemi postojanja makadamskog puta i nešto slabija povezanost pojedinih mjesnih zajednica sa linijskim saobraćajem. Što se tiče energetske infrastrukture, instalisana snaga u transformatorskoj stanici 110/20 kilovati “Kotor Varoš” u planskom periodu zadovoljava sve potrebe razvoja opštine, računajući sa planiranim povećanjem opterećenja od dva odsto godišnje. Hidrotehnička infrastruktura će biti znatno poboljšana rekonstrukcijom i proširenjem vodovodnog i kanalizacionog sistema, koji će uticati na efikasno i održivo korištenje vodnih resursa i zaštitu rijeke Vrbanje. Telekomunikaciona infrastruktura generalno ne predstavlja smetnju razvoju predmetnog područja. Može se primjetiti nedostatak savremenih telekomunikacionih servisa, kao i širokopojasnog pristupa internetu. U planu je i uređenje ulica, uklanjanje i sanacija starih objekata i veća briga o čistoći grada. Jedan od prioriteta je izrada projektne dokumentacije i rješavanje imovinsko-pravnih odnosa za novu zgradu administrativne službe opštine.
ONASA: Dokle su došli radovi u realizaciji projekta “Sanacija i rekonstrukcija gradske vodovodne mreže i proširenje kanalizacione mreže”, te kakva je svrha ovog projekta?
SAKAN: Opština Kotor Varoš će do kraja godine realizovati projekat “Sanacija i rekonstrukcija gradske vodovodne mreže i proširenja kanalizacione mreže” u vrijednosti od 4.000.000 KM. Realizacija projekta sastojala se iz tri faze – sanacija postojećeg izvorišta, sanacija gradske vodovodne mreže i završetak gradske kanalizacione mreže. Ukupno će biti zamjenjeno 20 kilometara podzemnih instalacija gradskog vodovoda u svim ulicama na području opštine. Rekonstrukcija i proširenje vodovodnog i kanalizacionog sistema uticaće i na efikasno i održivo korištenje vode i zaštitu rijeke Vrbanje. Ovaj projekat kreiran je za potrebe građana i cilj je da obezbijedi dobar i kvalitetan izvor vode, te uredi kanalizacione sisteme.
ONASA: Jedan od Vaših prioriteta bio je izgradnja novog bloka Doma zdravlja. Možete li nam reći nešto više o tome i dokle su došli radovi?
SAKAN: Ovogodišnji prioritet je izgradnja novog bloka Doma zdravlja, u kojem će biti smještena Hitna pomoć i dio porodične medicine, a sredstva za ovu namjenu obezbijedila je azerbejdžanska fondacija “Hajdar Alijev”. Veliku zahvalnost za ovaj projekat dugujemo i članu Predsjedništva BiH Mladenu Ivaniću. Novi objekat, na površini od 850 metara kvadratnih, biće opremljen novom savremenom opremom i namještajem, a rok za završetak radova je decembar. Izgradnja kompletnog objekta biće okončana u predviđenom roku uz visok kvalitet izvedenih radova. Veliki dio grubih građevinskih radova je priveden kraju i završena je kompletna betonska konstrukcija objekta. Postavljena je krovna konstrukcija, a sada slijede jednako zahtjevni poslovi u unutrašnjosti objekta. Trenutno se postavlja nova fasada, jer vremenske prilike idu na ruku izvođačima radova, a osim vanjskog uređenja postavljaju se vodoinstalacije i aluminijska stolarija. Izgradnjom novog bloka i rekonstrukcijom postojećeg objekta stvoriće se uslovi za bolju medicinsku pomoć svih stanovnika ovog kraja. Sa devet timova porodične medicine pružanje zdravstvene i socijalne zaštite u opštini je na visokom nivou. U proteklih godinu rukovodstvo ove ustanove je nabavilo najsavremeniji ultrazvučni aparat, unaprijedili su rad labaratorije, obnovili vozni park, a završena je i sanacija postojećeg objekta Doma zdravlja. Uporedo sa izgradnjom novog objekta asfaltiraćemo i pristupni put do kraja godine, a za tu namjenu iz budžeta Opštine izdvojeno je 95.229 KM.
ONASA: Koliko opština Kotor Varoš pomaže povratnicima i raseljenim licima?
SAKAN: Na području opštine 43 porodice će biti podržane u okviru projekta “Pomoć povratnicima i raseljenim licima u šest odabranih opština/gradova kroz blisku saradnju sa lokalnim vlastima”. U saradnji sa predstavnicima UNHCR-a i organizacije “Hilfswerk” (HVA) iz Austrije ekonomski ćemo osnažiti ugrožene porodice povratnika i raseljenih lica, te stvoriti preduslove za njihov lakši povratak i opstanak, a vrijednost projekta je oko 300.000 KM. Zahvaljujući programu Regionalnog stambenog zbrinjavanja izbjeglih i raseljenih lica i Projektu rekonstrukcije stambenog fonda u opštinu Kotor Varoš će u ovoj i 2018. godini biti uloženo 2.600.000 KM. Obnovićemo na području Kotor Varoša ukupno 69 stambenih jedinica za izbjegla i raseljena lica srpske, bošnjačke i hrvatske nacionalnosti.
ONASA: Kakva je saradnja sa susjednim opštinama i da liste zadovoljni saradnjom sa višim nivoima vlasti?
SAKAN: Asfaltiranje prve dionice regionalnog puta Kotor Varoš – Kneževo u dužini od sedam kilometara teče predviđenom dinamikom i ukoliko izvođače radova posluže vremenske prilike dionica od Sokolina do Živinica trebala bi biti završena do kraja godine. Značaj završetka izgradnje ovog regionalnog puta će olakšati život stanovništvu dvije opštine, ali i doprinijeti njihovom razvoju. Mnogo stanovnika susjednog Kneževa radi u Kotor Varošu i izgradnjom puta biće olakšano njihovo svakodnevno putovanje. Izgradnjom puta dvije opštine biće snažnije povezane i samim tim podstaknut njihov razvoj. Gradnja regionalnog puta veoma je važna sa aspekta razvoja privrede obje opštine. Značajan dio radne snage iz Kneževa zaposlen je u kotorvaroškim fabrikama. Osim toga, pojedine firme iz naše opštine otvaraju pogone u Kneževu. Zbog toga je potrebno što prije završiti izgradnju ovog puta, jer bi to oživjelo dvije opštine, ali i još jače ih povezalo. Takođe, imamo dobru saradnju i sa opštinom Čelinac, ali i sa drugim lokalnim zajednicama u okruženju, jer značajn broj njihove radne snage je zaposlen u našoj opštini. Zahvaljujući Ivaniću, realizovaćemo jedan od najznačajnijih projekata u ovoj godini, a to je izgradnja novog bloka Doma zdravlja. Očekujemo u narednom periodu veću pomoć i podršku Vlade RS u realizaciji određenih infrastrukturnih projekata.
ONASA: Šta mislite o ulozi i značaju nezavisnog novinarstva u BiH i koliko je ono bitno za razvoj demokratskog društva?
SAKAN: Sloboda medija i izražavanja ključna je za razvoj demokratskog društva i zahtjeva neumorno angažovanje države, nevladinog sektora, medija i građana. Da budu potpuno nezavisni mediji moraju biti finansijski sigurni. Obaveza svih nas je, da u okviru svojih mogućnosti, obezbjedimo da novinari mogu slobodno da obavljaju svoju profesiju, bez cenzure ili autocenzure, bez progona i sudskog gonjenja, a da nasilje nad novinarima bude procesuirano. Sloboda izražavanja je ključna za slobodu i demokratiju i ona zahtjeva angažovanje svih dijelova društva, ne samo profesionalaca. Dakle, uloga nezavisnog novinarstva u BiH je veoma bitna za razvoj demokratskog društva i samo takvo razmišljanje može omogućiti veću slobodu medija. Agencija ONASA je dobar primjer nezavisnog novinarstva samom činjenicom da prezentuje informacije bez političkog i ekonomskog opterećenja. Agencija nije kreditno zadužena, samostalni ste i treba da budete primjer drugima.(kraj)