Razgovarala: Lejla Trle
SARAJEVO, 17. SEPTEMBRA (ONASA) – Načelnik Opštine Istočno Novo Sarajevo Ljubiša Ćosić u intervjuu za Agenciju ONASA , između ostalog, govori o razvoju opštine, o problemima sa kojima se suočava Opština Istočno Novo Sarajevo, o planiranim projektima, saradnji sa višim nivoima vlasti, statusu mladih.
ONASA: Kako biste ocijenili razvoj Opštine u proteklom periodu i kako je vidite u budućnosti?
ĆOSIĆ: Opština Istočno Novo Sarajevo nalazi se u istočnom dijelu Republike Srpske. Jedna je od šest opština Grada Istočno Sarajevo. Opština obuhvata teritoriju od 38,3 kvadratna metra na kojoj živi blizu 11.500 stanovnika i odlikuje se velikom gustinom naseljenosti. Naša opština je formirana 1992. godine i od tada bilježi trend razvoja. Evidentno je da je posljednih godina počela dobijati konture jedne mlade, ali urbane i razvijene opštine. Naša namjera je da i u narednom periodu radimo bolje i uspješnije, da težimo ka izgradnji infrastrukture, kulturnih, sportskih i ostalih objekata koje čine jedno mjesto privlačnim za život. Lideri smo u sektoru građevinarstva u ovom dijelu Republike Srpske. Na području opštine trenutno se grade tri poslovne zgrade i 12 stambenih objekata, tako da očekujemo da će do kraja godine biti završeno 400 stambenih jedinica, čija je gradnja ranije počela. Najviše se gradi u Hilandarskoj ulici. Osim parking prostora, drvoreda, zelenih površina, saobraćajnica predviđena je gradnja dva dječija igrališta i velikog parka koji će biti u centru naselja. Dva investitora grade stambene zgrade u dijelu Karađorđeve ulice, a četiri privredna subjekta su izrazila želju da na području ove opštine grade proizvodne objekte, a neki već završavaju svoje poslove. Firma “Nešković osiguranje” završava gradnju još jedne benzinske pumpe, u pregovorima smo za izgradnju poslovnog objekta na kraju ulice Spasovdanska, čiji je investitor “Unis institut” iz Istočnog Novog Sarajeva, koji već u selu Tvrdimići gradi proizvodni objekat. Lokalno preduzeće “Mahagoni” gradi novi proizvodni objekat za svoje potrebe, “Eden Garden”, koje proizvodi suncobrane za svjetsko tržište, nastavlja izgradnju poslovnih objekata u naselju Slobode, a “Zlatno zrno” je najavilo mogućnost izgradnje još jedne pekare. Sve ovo pokazuje da je intenzitet gradnje razvijen kako u stambenom tako i u poslovnom dijelu i da imamo domaće privrednike koji su odlučili da višak kapitala plasiraju u gradnju poslovnih objekata. Kada je u pitanju ulaganje iz budžeta opštine, ubrzo se nastavlja sa drugom fazom dogradnje Doma zdravlja, a u postupku je izrada glavnog projekta izgradnje sportske dvorane. Opština će obezbijediti sredstva za asfaltiranje nekoliko lokalnih saobraćajnica, a podsjećam da je prije nekoliko mjeseci preduzeće “Putevi Republike Srpske” završilo izgradnju lokalnih saobraćajnica u dužini od dva i po kilometara u mjesnim zajednicama Toplik-Tilava i Petrovići. Od 1. septembra počelo je da radi novoizgrađeno obdanište, što je još jedan od izuzetno značajnih kapitalnih projekata u koje je uloženo oko 950 000 KM. Sve ovo pokazuje da naša opština ima trend razvoja i da je vlast opredjeljena da zajedno sa našim građanima gradi i stvara što bolje uslove za život.
ONASA: Sa kojim problemima se suočava Opština Istočno Novo Sarajevo i šta smatrate da bi trebalo poboljšati na području opštine?
ĆOSIĆ: Nezadovoljni smo veoma malim prihodom od PDV-a koji iznosi oko 1.500.000 KM, pa punjenje budžeta zavisi od naplate rente i uređenja građevinskog zemljišta, zbog čega praktično opština zavisi od građevinskog sektora. Jedan od problema je i nezaposlenost koja je izražena u mnogim opštinama, pa tako i kod nas. Trudimo se da zapošljavamo, naročito mlade, ali najveća mogućnost zaposlenja je prirodnim odlivom radnika u penziju i na taj način se otvara mogućnosti za nova zapošljavanja. Ono što nam u skorijoj budućnosti otvara nova radna mjesta je svakako poslovna zona za koju je urađena Studija izvodljivosti kroz projekat Evropske komisije, nakon čega je izmijenjen regulacioni plan i definisano 15 lokacija površine 1.500 do 2.000 metara kvadratnih. Bićemo zadovoljni ukoliko se u poslovnu zonu smjesti desetak privrednih subjekata koji bi zaposlili od 150 do 200 radnika. Planirana investicija za poslovnu zonu je oko 2.750.000 KM, a očekujemo da ćemo ubrzo uraditi novu saobraćajnicu koja će omogućiti privrednim subjektima da uđu u proces kupovine, a cijena će biti 20 KM po metru kvadratnom.
ONASA: Koji su Vam prioritetni projekti u planu?
ĆOSIĆ: Trenutno su nam najbitnija tri projekta, jedan je rekonstrukcija sportske dvorane sa trgom koji će se nalaziti oko te dvorane, drugi projekat je izgradnja takozvane treće saobraćajnice koju razvijamo uz samu opštinu, koja nam predstavlja kičmu opštine. Ove godine smo probili tu saobraćajnicu infrastrukturno dužina saobraćajnice je jedan kilometar. I to će biti četvrta saobraćajnica, u tom dijelu se gradi jedno stambeno koje će po završetku imati oko dvije hiljade stambenih jedinica. Treći projekat je razvoj infrastrukture u privrednoj zoni, kao i razvoj turističkog kompleksa u selu Tvrdimići na 1100 metara nadmorske visine gdje je opština izgradila lovački dom, a iduće godine namjeravamo napraviti sportsko igralište i prostor za odmor i usvajamo urbanistički projekat kako bi tu napravili turističko naselje. To će biti usvojeno u ponedjeljak na skupštini opštine. Usvojena je odluka da se ide u taj projekat i nakon izrade projekta poziv za prodaju lokacije i poziv za zainteresovane investitore. Rekonstrukcija sportske dvorane koja se urušila 2012. godine sa trgom koji se nalazi oko te dvorane. Taj projekat završavamo u narednih 15 dana i očekujemo da ćemo tender za izvođenje ovih radova raspisati do kraja oktobra, jer smo zaokružili finansijsku konstrukciju. Milion eura nam je odobrila Vlada Republike Srbije upravo za taj projekat koji bi se zahvaljujući toj pomoći i zvao Trg Republike Srbije, dva miliona KM nam je dala Vlada Republike Srpske i ona bi bila iskorištena za rekonstrukciju dvorane, a 500.000 do milion KM bi uložila opština u okolno okruženje, parkinge, saobraćajnice. Do sada smo spomenuli neke od njih, a ovih dana završavamo i glavni projekat izgradnje Gradskog trga i rekonstrukciju sportske dvorane. Ovo je jedan od najznačajnih kapitalnih projekata u opštini Istočno Novo Sarajevo, za period 2017-2020 godina, pored izgradnje poslovne zone i još jedne centralne saobraćajnice. Odluka Vlade Srbije da ovu lokalnu zajednicu pomogne sa milion eura značajna ne samo za opštinu, već i za grad Istočno Sarajevo i regiju. Ovaj milion eura je značajan za realizaciju projekta rekonstrukcije sportske dvorane i uređenja trga, što će biti osnova budućeg razvoja ovog dijela grada Istočno Sarajevo i same opštine. Trg će biti i najreprezentativniji i najznačajniji javni prostor u opštini, koji će sigurno biti u potpunosti iskorišten, a nalaziće se između Ulice vojvode Putnika i Spasovdanske ulice, te naslanjati na park “Gavrilo Princip” i obdanište “Patrijarh Pavle”. U toku je izrada glavnog projekta rekonstrukcije dvorane i trga, što bi trebalo da bude završeno do 20. septembra, tako da je moguće da tender bude raspisan u oktobru ako sve bude kako treba. Bitno je da u zimskom periodu završimo tendersku proceduru, jer je riječ o međunarodnom tenderu vrijednom između četiri i pet miliona KM. Trebaće mnogo vremena da izaberemo kvalitetnog izvođača da bismo počeli radove, koji bi mogli da budu završeni do kraja iduće godine. Vlada Republike Srpske je obećala da će finansijski podržati ovaj projekat. Ovaj projekat podrazumijeva rekonstrukciju dvorane i njeno unutrašnje uređenje, trg na površini od 8.000 metara kvadratnih, parking kapaciteta 250 mjesta, jednu saobraćajnicu koja će oivičiti dvoranu, a kompleks će po završetku biti prava slika dinamičnog i urbanog infrastrukturnog razvoja opštine Istočno Novo Sarajevo. Završetkom ovog projekta postavlja se osnova za dalji urbani razvoj opštine Istočno Novo Sarajevo. Inicirani ovom Odlukom Vlade Srbije, mi ćemo, kada počnu radovi, pokrenuti inicijativu u Skupštini opštine da naziv ovog trga bude trg Republike Srbije.
ONASA: Imate li saradnju sa višim nivoima vlasti i na koji način vas oni podržavaju?
ĆOSIĆ: Kroz projekte o kojima smo pričali Vlada Republike Srpske i Kabinet predsjednika Republike Srpske pokazuju koliko je opština Istočno Novo Sarajevo strateški značajna. U prethodnom periodu uložena su značajna sredstva od viših nivoa vlastiu u našu opštinu kako kroz velike, tako i kroz male projekte, od sredstava koja su obećana za dvoranu i trg, obdanište, saobraćajnica, rekonstrukciju vodovoda, jednokratne novčane pomoći radnicima RAOP-a i mnogo manjih, ali isto toliko važnih projekata koji se odnose na kulturu, sport, privredu.
ONASA: Kakva je saradnja sa Savezom opština i gradova RS-a, da li ste ostvarili neke zajedničke projekte?
ĆOSIĆ: Kroz Savez opština i gradova delegiraju se značajna pitanja i problemi sa kojima se susreću sve lokalne zajednice na području Republike Srpske. Mnogo je problema sa kojima se svi susrećemo. Mi ćemo, u saradnji sa Vladom Republike Srpske prvenstveno, a nakon toga i kroz kontakte koje imamo sa međunarodnim organizacijama i institucijama, pokušati da predstavimo projekte lokalnih zajednica, potencijalim donatorima, kreditorima, partnerima i mislim da ćemo uspješno sarađivati na tom polju. Ja sam prije šest mjeseci prihvatio poziciju predsjednika Saveza opština i gradova Republike Srpske. U prethodnom periodu Savez je vodio gradonačelnik Bijeljine Mićo Mićić i moj zadatak je bio da nastavim tim putem kojim je on krenuo, ali i da malo proširim aktivnosti Saveza. Najveći izazov je s obzirom na to da je Savez organizacija ojačati institucionalne veze članica Saveza i viših nivoa vlasti. Tu prije svega mislim na Vladu RS i na zajedničke institucije odnosno Savjet ministara BiH. Svi zakoni koji se dotiču lokalne problematike Savez daje na njih mišljenje. Također, interesantna nam je saradnja sa drugim savezima u okruženju, prije svega mislim na Savez opština i gradova Federacije BiH s kojima smo članica Mreže udruženja jedinica lokalne samouprave iz jugoistočne Europe (NALAS) i da kroz regionalnu saradnju pokušamo uvezati naše gradove i općine. Ono što sada radimo u Savezu i što ćemo pokušati dovršiti do kraja godine je da naparvimo jednu investicionu sliku svih opština i gradova u RS-u na bazi podataka koje ćemo dobiti kako bi u idućoj godini pokušali zajednički napraviti jednu investicionu konferenciju za predstavnike opština i gradova u RS-u gdje bi na jednom mjestu u dva ili tri dana pokušali prezentirati potencijale tih opština i gradova. U samoj Vladi RS-s ne znaju za neke projekte koje kandiduje određena lokalna zajednica. Mislim da su opštine opterećene svojim problemima, prije svega finansijskim, zbog toga bi Savez trebao preuzeti ulogu promotora onoga što se dešava u opštinama.
ONASA: Poljoprivredna proizvodnja na teritoriji Opštine Istočno Novo Sarajevo ima veliki značaj i predstavlja jednu od važnijih grana na kojoj se temelji razvoj opštine. Planirate li neke projekte kojima bi unaprijedili poljoprivrednu proizvodnju i podstakli njen dalji razvoj?
ĆOSIĆ: Poljoprivredna proizvodnja na teritoriji opštine Istočno Novo Sarajevo ima veliki značaj i predstavlja jednu od privrednih grana na kojoj se temelji razvoj ove lokalne zajednice. Ukupna površina opštine Istočno Novo Sarajevo iznosi 3.830 hektara. Teritorija opštine Istočno Novo Sarajevo, u dosadašnjoj istoriji, imala je relativno razvijenu poljoprivrednu djelatnost. U prijeratnom periodu postojalo je niz imanja i manjih individualnih proizvođača koji su se bavili poljoprivredom kao glavnom ili sporednom djelatnošću. Uglavnom su zastupljena mala poljoprivredna gazdinstva sa prosječnom veličinom gazdinstva oko tri hektara, najčešće u više odvojenih parcela i sa kombinovanom proizvodnjom. Tradicionalno, najzastupljenije poljoprivredne grane i su stočarstvo, povrtlarstvo i voćarstvo. Opština Istočno Novo Sarajevo u kontinuitetu već dugi niz godina podstiče razvoj poljoprivrede kroz nepovratna sredstva, tako da je samo u posljednje četiri godine izdvojeno oko 450.000 KM za razvoj privrede i poljoprivrede. Pored prirodnih karakteristike i postojanja tradicije bavljenja određenim poljoprivrednim djelatnostima, razvoju poljoprivrede uveliko su doprinjeli blizina tržišta grada Sarajeva, kao i postojanje Poljoprivrednog fakulteta Univerziteta u Istočnom Sarajevu. Poljoprivredni fakultet Univerziteta u Istočnom Sarajevu dugi niz godina predstavlja stručni temelj razvoja poljoprivredne proizvodnje u pogledu inovacija, transfera znanja i edukacije poljoprivrednih proizvođača. Opština Istočno Novo Sarajevo može izvršiti vodosnabdijevanje pojedinih dijelova Sarajeva sa izvorišta Tilava s količinama koje bi mogle snadijevati tridesetak hiljada stanovnika. Predstavnici Komunalnog preduzeća Vodovod i kanalizacija a.d. Istočno Sarajevo, koje je u stopostotnom vlasništvu Opštine Istočno Novo Sarajevo i gdje se nalazi izvorište Tilava bili su u kontaktu sa predstavnicima Kantonalnog javnog komunalnog preduzeća “Vodovod i kanalizacija” d.o.o. Sarajevo, ali razgovori još nisu konkretizovani. Zainteresovani smo za dugoročnu saradnju, ne samo kada je Tilava u pitanju. Nama je u interesu da isporučimo vodu Sarajevu i da tu vodu naplatimo. Isto tako smo zainteresovani, ukoliko sarajevski Vodovod ima neriješinih pitanja sa kanalizacijom u našoj opštini da i to riješimo, sve se možemo dogovoriti. Imamo jedinstven prostor gdje se u tim osnovnim stvarima ne smije dozvoliti da ljudi oskudjevaju. U Istočnom Sarajevu do sada nije bilo problema sa redukcijama vode. Prošle godine smo riješili tunel kroz Mojmilo putem kojeg smo htjeli da snabdijevamo vodom ovaj dio grada. Čini mi se da se ova naša dobra volja karakteriše negativno. Možda neko misli da je to marketinški trik, ali mi apslolutno želimo da sarađujemo iza zatvorenih vrata, bez neke medijske priče samo da postignemo dogovor i mislim da je to moguće. Također, u Trnovu u Republici Srpskoj, postoji još jedno izvorište većeg kapaciteta od Tilave, što znači da zaista ima potencijala.
ONASA: Početkom avgusta je održan treći Festival zanatskog piva “Kištra”. Na koji način ovakve manifestacije doprinose razvoju privrede i turizma u opštini?
ĆOSIĆ: Festival piva “Kištra” je projekat koji su osmislili grupa mladih ljudi i koji ima potencijal da preraste u jedan poznati i afirmativni festival. Mi kao opština podržavamo ovakav vid aktivnosti mladih na kojima se predstavljaju lokalni i inostrani proizvođači piva. Iz godine u godinu on postaje masovniji i popularniji među mladim ljudima i među starijom populacijom. I ova je jedna od manifestacija koja je odlično iskorištena u promovisanje naše opštine u turističke svrhe.
ONASA: Kakav je status mladih i kako ih zadržati?
ĆOSIĆ: Nažalost i mi se suočavamo sa odlaskom mladih u inostranstvo koji idu u potragu za boljim uslovima za život i zaposlenjem. Opština Istočno Novo Sarajevo bilježi pozitivan prirodni priraštaj. Među rijetkim smo opštinama u Republici Srpskoj u kojoj je natalitet u porastu. Već petu godinu svakom novorođenčetu dodjeljujemo po 100 KM, a za svako sljedeće dijete taj iznos se uvećava za isto toliko. Također, pomažemo finansiranje vantjelesne oplodnje. Odlična je saradnja sa predškolskim ustanovama, a kao što smo već naglasili jedan od značajnijih projekta u ovoj oblasti je Predškolska ustanova “Patrijarh Pavle” koja je nedavno počela sa radom. Pružamo pomoć i našoj osnovnoj školi, do sada smo opremili produženi boravak, finansirali postavljanje kamera, ogradu oko centralne i područne škole i mnoge druge projekte. Ne zaboravljamo ni srednje obrazovanje. Uz pomoć Vlade Republike Srpske kroz projekat “Energetska efikasnost” obezbijeđeno je 450.000 KM za rekonstrukciju Srednje škole “28. juni”. Rekonstrukcija je podrazumijevala termičku izolaciju objekta, zamjenu prozora, vrata, LED rasvjetu, kao i zamjenu fosilnog goriva obnovljivim izvorima energije, a samim tim je smanjena emisija ugljendioksida. Opština Istočno Novo Sarajevo svake godine dodjeljuje stipendije studentima u iznosu od po 100 KM za 10 mjeseci. Ove godine stipendije će dobiti 75 studenata. Kada su u pitanju mladi Opština pomaže odlazak na ekskurzije, razna okupljanja, seminare, projekte koje provode omlidinske organizacije na području naše opštine.
ONASA: Šta mislite o ulozi i značaju nezavisnog novinarstva u BiH i koliko je ono bitno za razvoj demokratskog društva?
ĆOSIĆ: Čini mi se da su mediji i novinari koji rade u njima opredijeljeni i pod uticajem iz krugova vlasti i da se često određena medijska slika ne stvara na bazi nezavisnog pristupa i istraživačkog novinarstva. Ključ svega su finansije, a BiH je malo medijsko tržište sa previše medijskih kuća i raznih kanala putem kojih dolaze neprovjerene i tačne informacije. Ljudi koji se bave novinarstvom i žive od toga su prinuđeni na saradnju sa onima koji obnašaju vlast, a oni opet, uglavnom, žele samo lijepu sliku o sebi. U BiH ima nezavisnih medija i treba ih razvijati i u jednom i u drugom entitetu. Prednost je za svakog političara da se okrene toj vrsti medija jer mu to dugoročno gledajući može biti samo dobitak. Koncept nezavisnog novinarstva mora biti povezan sa finansijama, profesionalizmom i novinarskom etikom, a u novinarskom poslu daleko je isplativije biti samo svoj jer se tako, kao novinar traje duže. (kraj)